Basisprincipe #1
De echte verandering begint bij het bewust onderscheid maken tussen reageren op het gedrag van je kind ... of respons bieden.
Herken je het ook, dat we als ouders zo vaak herhalen wat eigenlijk niet echt helpt en/of frustrerend aanvoelt? Zoals bv. roepen, zeuren, dreigen met straf, in time-out zetten, enz. ?
Meestal willen we wel iets anders inzetten, maar vaak weten we niet wat dat dan zou kunnen zijn, dus reageren we maar weer op dezelfde manier …
REAGEREN gebeurt vanuit een eerder automatische, onbewuste manier of gewoonte waardoor het risico op misverstanden en spanningen vergroot.
- Bv.: Je komt thuis en merkt geïrriteerd op dat het aanrecht vol ligt met de restanten van de croque-monsieur die je tiener voor zichzelf heeft klaargemaakt.
- Je vliegt meteen uit door te roepen : 'Kijk eens wat een boeltje, ik wil koken en dan kan ik nu nog eerst eens gans jouw rommel opruimen!'
RESPONS BIEDEN daarentegen, vertrekt vanuit een meer bewuste keuze waardoor je ruimte creëert voor dialoog en andere mogelijkheden die de interactie ten goede komt.
- In dezelfde situatie en vanuit dezelfde irritatie kan je ervoor kiezen om níet uit te vliegen en je tiener kalmer aan te spreken.
- Bv.: 'Het aanrecht ligt nog vol en dat stoort me, want ...' Hierbij laat je de mogelijkheid open dat je tiener er misschien toch een aanvaardbare uitleg voor heeft.
Ik gebruik graag de Engelstalige term RESPONSE – ABILITY.
Je ontwikkelt de vaardigheid om op het moment van de lastige situatie een denkbeeldige 'pauzeknop' in te drukken.
Cruciale tijd om (heel) even te reflecteren om dan vanuit een bewuste keuze te handelen!
In die mindset ligt de sleutel om zowel voor jezelf als voor je gezin de ruimte en de kansen te creëren om díe verandering te brengen die je echt graag wil.
Deze mindset heeft zowel impact op korte termijn (bv. verandering brengen in het omgaan met 'lastig' gedrag van je kinderen en beter meewerken), als resultaat op lange termijn (bv. veranderingen mogelijk maken op gezinsniveau en/of persoonlijke ontwikkeling)
Basisprincipe #2
Erken dat je kind op dat moment ...
'uit balans' is.
Erkennen dat je kind 'uit balans is',, doe je eigenlijk al spontaan als je kind fysieke pijn of verdriet heeft. Het lukt dan meestal wèl goed om je kind daar doorheen te helpen door het jouw steun, warmte en verbinding te bieden.
Wist je trouwens, dat onderzoek heeft aangetoond dat in tranen o.a. stresshormonen zijn gevonden? En dat huilen voor groot en klein dus een gezonde manier is om overtollige stress te ontladen en je brein en zenuwstelsel opnieuw in balans te krijgen?
Huilen heeft dus ook een 'gezonde' kant en een echte driftbui ook.
Een echte driftbui kan je zien als een manier om spanning te ontladen; het is een intense variant van huilen die gepaard gaat met veel boosheid.
Waar we bij huilen vanuit pijn of verdriet vrij makkelijk die emoties kunnen accepteren, is het veel minder evident om onze kalmte èn de verbinding met ons kind te behouden, in situaties waarbij de boosheid ook bij onszelf opborrelt.
Hoe komt dat?
Heel eenvoudig … JOUW brein schiet zèlf in een overlevingsmodus wanneer je te maken krijgt met bv. een echte driftbui waarbij je kind schreeuwt, slaat, schopt of wegloopt.
Het geeft je stress, wat door jouw brein als bedreigend ervaren wordt en hierdoor komt hetzelfde mechanisme op gang als bij het kind.
Maar jij bent wel de volwassen ouder … !
Als het brein van je kind overspoeld wordt door heftige emoties of (opgestapelde) spanning, is het éérst zaak om die te ontladen, pas daarna kan je kind ontvankelijk zijn voor 'rede en denken.'
Dat ontladen lukt pas als het brein van je kind zich veilig genoeg voelt.
Daarom heeft het op dàt moment verbinding nodig en dus geen dreigen of straffen, want dat doet er nog een schep bovenop wat betreft spanning en zich onveilig voelen.
Ok, soms dreig je de pedalen te verliezen. Niemand is een 'super-mama' of 'super-papa', en maar goed ook.
Als we als ouder soms in de 'fout' gaan met onze reactie en daar durven op terugkomen en het weer goedmaken, dan leren kinderen daar ook van.
Kinderen mogen er wèl op rekenen dat wij als volwassenen het 'safe' kunnen houden voor hen.
Besef ook dat JIJ als ouder hun grootste voorbeeld bent, ook in die 'lastige' situaties!
Kinderen leren grotendeels door te imiteren, ook als het gaat om emoties te reguleren dus … blijven oefenen om te groeien in die response-ability!
Ik weet het, ècht niet makkelijk om dan het hoofd koel te houden.
Daarom creëerde ik voor ouders de EHBBO-Kit (EERSTE HULP BIJ BOOSHEID)
Eerste hulp bij brandwonden is : 'Eerst water, de rest komt later', afkoelen dus!
Dit principe is óók van toepassing als je voor jezelf en je kind de meest passende respons wil bieden bij 'verhitte' situaties.
Hoe doe je dat dan concreet, praktisch?
Lees dan zeker verder.
EHBBO?!! EERSTE HULP BIJ BOOSHEID
OK, zie je 'de bui al hangen' bij je kind? Dan zijn er aantal eenvoudige dingen die je preventief kan inzetten, om een crisis te voorkomen. Loopt de emotionele temperatuur dan tóch op? Ga dan zeker je 'pauze-knop' gebruiken.
Allereerst om zèlf te kalmeren, zodat JIJ opnieuw ruimte kan creëren voor helder denken om daarna met de gepaste respons je kind doorheen die storm te leiden.
Misschien herken je enkele van deze situaties :
Dit zijn slechts enkele voorbeelden die ik hierna voor je uitwerk en waar je het EHBBO-stappenplan in toegepast ziet.
Uiteraard kunnen jouw situaties compleet verschillend zijn.
Toch is de EHBBO-Kit op zowat alle situaties toepasbaar, omdat het gebaseerd is op de principes waarover je zonet las.
De 8 stappen zullen jou helpen om je kind doorheen hun boosheid, echte driftbui of weerstanden te gidsen.
#1 - Kalmeer jezelf en ...
- Als je echt dreigt over je toeren te gaan, las dan een time-out in. Neen, niet voor je kind maar voor jezelf ! Ga even uit de ruimte, ga een slokje water drinken, even naar toilet, naar buiten stappen of naar jouw kamer, … Je kan hierbij het volgende tegen je kind zeggen: 'Ik voel me nu boos, overstuur, ik heb een momentje voor mezelf nodig, ik ben zo terug …'
#2 - ... Neem het niet persoonlijk
Als kinderen 'lastig' gedrag tonen is dat, omdat ze op dit moment (nog)geen andere manier kennen om te uiten dat hun systeem uit balans is.
In die momenten, waarop je ervaart dat het gedrag van je kind echt lijkt te 'ontsporen' (je kind krijgt een echte driftbui, gaat serieus tegenwerken,… ) wordt het brein overspoeld door heftige emoties.
Het benedenbrein neemt het denken dan a.h.w. over.
Wat dan niet werkt is dreigen met straf of effectief straffen. Dat voegt enkel nog méér spanning toe.
Ook preken, adviseren, redeneren … helpt nauwelijks of niet wanneer je kind geen toegang heeft tot het denkende deel van het brein.
We denken vaak dat het kind niet wil meewerken, maar … op dàt moment kan het kind gewoon niet. Wat er dan gebeurt, die golf aan emoties, voelt voor je kind heel bedreigend en onveilig.
Op dat moment is verbinding wat je kind (en het brein)nodig heeft om vanuit die reactieve modus te kunnen schakelen naar een modus waarin het weer ontvankelijk is voor 'logica en rede'.
Dit weten kan jou helpen om kalm te blijven. Zeg tegen jezelf iets als:
'OK, dit gedrag is een signaal om hulp. Mijn taak is nu verbinding bieden + een liefdevolle, stevige grens aangeven.’
Zie dit als een 'reddingsboei' voor je kind om hiermee die 'storm' te doorstaan.
OK, je merkt dit gedrag op, je hebt jezelf gekalmeerd zo goed als je kon, je weet dat verbinding hetgene is wat nu nodig is en dan …?
Hoe doe je dat dan, wat doe je dan, wat zeg je dan?
Dat vind je allemaal uitgewerkt in het stappenplan.
Misschien denk je nu : Wacht effe, moet ik dan zomaar destructief of agressief gedrag tolereren?
Grenzen stellen en hier duidelijk over communiceren is toch nodig?!
Helemaal mee eens! Dit gaat níet over een 'permissieve' houding.
Waar het wèl over gaat, is :
Wil jij ook zo'n respons kunnen geven als jouw kind 'lastig' doet ?
Klik dan op de knop hieronder en download je EHBBO- Kit (EERSTE HULP BIJ BOOSHEID)
Print het stappenplan uit en hang het op je koelkast, stop het in je auto, in je handtas, ga ermee aan de slag en ervaar het verschil.
Ik wens het je van harte toe!
Ingrid
